انحراف ستون فقرات

انحراف ستون فقرات یا اسکولیوز یک بیماری سیستم اسکلتی انسان است. در این بیماری، ستون فقرات ممکن است شکل و فرم طبیعی خود را از دست داده و در جهاتی که نباید، دارای قوس شود. در حالت طبیعی ستون فقرات بایستی حالتی S مانند داشته باشد به این معنا که در ناحیه کمر قوس به سمت داخل و در ناحیه سینه قوس به سمت بیرون باشد.

انحراف ستون فقرات

 

انحنای طبیعی ستـون فقرات پس از ابتلا به این بیماری دچار تغییراتی محسوسی شده و می تواند این انحنا را نه فقط به سمت بیرون و داخل بلکه به سمت طرفین نیز ایجاد کند. در چنین شرایطی گفته می شود که اسکولیوز رخ داده است.

علت انحراف ستون فقرات

در ایجاد اسکولیوز دلایل متعددی دخیل هستند که هر کدام را می توان در نوع خود بررسی و درمان نمود اما یک چیز در تمامی آنها مشخص و ثابت است و آن، قابلیت درمان مناسب تمامی این عوارض است.

علل متنوع ایجاد انحراف در ستون فقرات را می توان عوامل زیر دانست:

  • بد نشستن، بد خوابیدن
  • ژنتیک: محققان بر این باورند که حداقل یک ژن در ایجاد انحراف ستون فقرات نقش دارد.
  • طول پاها: چنانچه یکی از پاها بلندتر باشد همین عامل می تواند به مرور زمان سبب اسکولیوز در فرد شود.
  • استفاده از کوله پشتی، گذاشتن کیف در یک سمت بدن و مواردی از این دست
  • اسکولیوز مادرزادی (که از بدو تولد در نوزاد دیده می شود، البته درصد و احتمال آن بسیار کم است)
  • برخی آسیب ها: مانند ضربه در تصادفات، افتادن از ارتفاع و مواردی مانند اینها.
  • اختلالات عصبی-عضلانی: برخی اختلالات مانند دیستروفی عضلانی و فلج مغزی می توانند سبب درگیر کردن عصب ها و عضلات شوند.

می توان نتیجه گرفت این بیماری در تمامی مراحل و سنین می تواند ایجاد شده و وجود داشته باشد پس بایستی کوچک ترین علامت و نشانه ای در ظاهر اسکلت و ستون فقرات بدن را از بدو تولد تا بزرگسالی جدی گرفته و به سرعت در پی راه حل درمانی مناسب برای آن بود.

علائم انحراف ستون فقرات

برای این بیماری ستون فقرات می توان علائم بسیار واضحی را ذکر کرد:

  • چرخش قفسه سینه و ایجاد برآمدگی در ناحیه دنده ها
  • بالاتر آمدن یکطرف بدن و همچنین بالاتر بودن کتف و شانه
  • ممکن است احساس کنید یکی از دستهایتان بلندتر از دیگری ست زیرا همان سمت بدن کمی دچار چرخش شده است
  • ایجاد کمر درد پس از گذشت مدتی از ابتلا به اسکولیوز

انواع انحراف ستون فقرات

با توجه به مواردی که در قسمت علائم انحراف ستـون فقرات بیان کردیم مشخص شد که دلیل این بیماری و علت بروز آن مختلف است و با توجه به سن افراد تقسیم بندی می شود انواع مختلف اسکولیوز یا انحراف سـتون فقرات عبارت است از:

انحراف همراه با تولد در ستون فقرات

این نوع انحراف در زمان تولد ایجاد می شود و به دلیل شکل گیری نامناسب مهره های کمر در دوران جنینی به وجود می آید به این صورت که بخشی از ستون فقرات شکل نگرفته باشد یا به طور استاندارد پل های استخوانی بین مهره ها وجود نداشته باشد

انحراف در کودکان زیر ۳ سال

در کودکان که ستـون فقرات آن ها همچنان نرم است احتمال انحراف وجود دارد و برای کودکان پسر این بیماری شایع تر است است و تنها با مراقبت برطرف میشود.

انحراف در دوران نوجوانی

نوع دیگری از انحراف ستون فقرات در سنین ۳ تا ۱۰ سال بود پیدا می کند و در دختران بیشتر از پسران اتفاق می‌افتد

انحراف ستون فقرات ایدیوپاتیک  

شایعترین نوع انحراف ستـون فقرات نوع ایدیوپاتیک آن است است و به معنای بروز ناگهانی بیماری در فرد می باشد و علت خاصی ندارد معمولاً در افراد بین ۱۱ تا ۱۶ سال بروز پیدا می‌کند و در میان دختران نیز شایع تر است است

انحراف ستون فقرات عصبی-عضلانی

افرادی که دچار مشکلاتی از قبیل فلج مغزی ، اختلالات دماغی،  تحلیل عضلانی و یا بیماری های مرتبط با ناهنجاری های بافت پیوندی مانند سندروم با مارفان میباشند احتمال ابتلا به این نوع انحراف سـتون فقرات را دارند.

 

انحراف ستون فقرات

انحراف ستون فقرات بزرگسالان

این نوع انـحراف در افراد بالای ۱۸ سال ایجاد می شود. و معمولاً به دلیل تغییرات دژنراتیو ایجاد شده با پیری سـتون فقرات به وجود می آید.

راههای پیشگیری  از انحراف ستون فقرات 

به صورت صحیح بنشینید

به این صورت که اگر روی مبل می‌نشینید کف پاهایتان روی زمین قرار بگیرد.و اگر پایتان به زمین نمی رسد زیرا آن بالش قرار دهید.زانو ها باید با مفصل های ران در یک سطح قرار بگیرند پشت صندلی را به گونه ای تنظیم نمایید که بخش میانی و تحتانی ستون فقرات تکیه گاه مناسبی داشته باشد.

روش صحیح ایستادن

در هنگام ایستادن طولانی مدت توجه داشته باشید که باید پاهای خود را به اندازه عرض شانه باز کنید صاف ایستید و شانه ها را به سمت عقب ببرید. وزن خود را بین پنجه و پاشنه جابجا نمایید.

 

روش های درمان انحراف ستون فقرات

نوع درمان انحراف ستون فقرات با توجه به میزان انحنا و علت بروز آن تعیین می شود. معمولاً فرایند درمان به صورت یک دوره آزمایشی انجام می شود. در صورتی که وضعیت بیمار به گونه ای باشد که به درمان نیاز دارد، گزینه های درمانی زیر می تواند در رفع انحراف ستون فقرات تا حد زیادی موثر باشند:

استفاده از کمربند طبی

کمربند طبی معمولاً برای افرادی که در حال رشد هستند، استفاده می شود. البته ناگفته نماند که این کمربند اسکولیوز را درمان نمی کند و صرفاً از تشدید انحراف جلوگیری می کند. در کودکانی که در حال رشد هستند، استفاده از این روش درمانی پاسخگو است.

کودکانی که دارای کمربند طبی هستند، می توانند مانند دیگران در فعالیت ها بدون محدودیت شرکت کنند. اما در مواقعی که برای ورزش یا سایر فعالیت های فیزیکی وجود کمربند برای آنها آزاردهنده است، می ‌توانند برای چند ساعتی آن را باز کنند. اما پزشکان توصیه می کنند که به طور مداوم استفاده شود. با توقف رشد استخوان ها دیگر نیازی به استفاده از کمربند طبی نیست.

فیزیوتراپی

یکی دیگر از روش های درمانی انحراف ستون فقرات ورزش کردن و انجام تمرینات قدرتی است. متخصص فیزیوتراپی به شما نحوه صحیح راه رفتن و نشستن را می آموزد. انجام این تمرینات می ‌تواند تا حد زیادی به انعطاف پذیری ستون فقرات شما کمک کند.

دارودرمانی

مصرف برخی از داروها می‌ تواند باعث کنترل درد شما شود و التهابات ستون فقرات را کاهش دهد. این داروها عبارتند از:

  • ناپروکسن
  • ایبوپروفن
  • آسپرین

البته ناگفته نماند که مصرف خودسرانه این داروها می ‌تواند مشکلاتی در معده و کلیه و کبد شما ایجاد کند. بنابراین حتماً مطابق با نظر پزشک اقدام به مصرف این داروها نمایید.

جراحی

یکی دیگر از روش ‌های درمان کجی ستون فقرات جراحی است که معمولاً در مرحله آخر قرار دارد. البته جراحی برای بیمارانی انجام می شود که درد زیادی در ناحیه کمر خود داشته باشند یا دچار آسیب دیدگی مهره شده باشند.

علاوه بر این تنگی کانال نخاعی نیز می تواند باعث شود که پزشک جراحی را توصیه کند. در روش جراحی تکنیک هایی به کار می رود که تا حد زیادی می تواند انحرافات ستون فقرات را رفع نماید. به این صورت که برشی در استخوان ایجاد می شود که به کمک پلاک و یک مهره فلزی و ستون فقرات را ثابت می کنند.

 

 

دکتر امیر اقائی اقدم
جراح و متخصص استخوان،مفصل و ستون فقرات(ارتوپد)
فوق تخصص جراحی ستون فقرات

ستون فقراتمقالات

ارتوپداسکولیوزجراح استخوان و مفاصلستون فقراتقوز کمرکیفوزمفصل

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *