فارسی
اسکولیوز چیست؟
حتما شما هم نام اسکولیوز را شنیده اید و برایتان سوال پیش آمده که اسکولیوز چیست؟ اسکولیوز نوعی مشکل در ستون فقرات است که باعث انحراف و خمیدگی آن می شود و در اکثر افراد در سنین قبل از بلوغ رخ می دهد. عامل اصلی این بیماری ناشناخته است اما عوامل خاصی می تواند خطر ابتلا به آن را تشدید کند. البته در اغلب موارد اسکولیوز خفیف است اما به مرور زمان شدیدتر می شود و گاهی هم ممکن است با معلولیت همراه شود همچنین انحراف شدید ستون فقرات باعث می شود فضای قفسه سینه کم شود و ریه به سختی قادر به تنفس باشد.
اسکولیوز چیست؟
دلیل ایجاد بیماری اسکولیوز
برای بیماری اسکولیوز علت و نشانه دقیقی پیدا نشده است. موثرترین عامل در ایجاد این بیماری عوامل ارثی و ژنتیکی می باشد. چرا که در بسیاری از خانواده هایی که این بیماری وجود دارد، در فرزندان متولد شده نیز اسکولیوز را مشاهده می کنیم. اما علاوه بر دلایل ارثی می توان عوامل دیگری را نیز در جهت تشدید این بیماری نام برد که عبارتند از:
- آسیب و ضربه در ناحیه ستون فقرات در دوران کودکی یا در هنگام تولد
- ایجاد عفونت در قسمت های مختلف مفاصل ستون فقرات
- وجود بیماری ناهنجاری
- سابقه عمل جراحی در کودکی در قسمت های مختلف از قفسه سینه
- نقایص مربوط به دوران جنینی
- ایجاد شرایط عصبی عضلانی همچون آسیب مغزی فلج مغزی یا دیستروفی عضلانی
نشانه های اسکولیوز
اسکولیوز از جمله بیماری هایی است که با چشم قابل مشاهده است به این صورت که بیمار مبتلا به اسکولیوز یک انحنای واضح در ستون فقرات خود دارد و شانه ها و کمر و باسن او در یک راستا قرار ندارند یا احساس می شود که دنده های بیمار یک طرف بیرون زدگی دارد در مواردی که این بیماری شدیدتر باشد، هنگام راه رفتن کاملاً مشخص خواهد بود و فرد تعادل خود را نمی تواند حفظ کند.
البته علاوه بر نشانه های ظاهری خود بیمار نیز می تواند علائمی را همچون درد در پایین کمر، احساس سفتی در کمر، درد و بی حسی در پا و خستگی در عضلات را احساس کند.
همچنین در مواقع جدی تر ممکن است بیمار دچار مشکلات تنفسی شود به این صورت که فشار بر روی قفسه سینه و انحراف آن مانع از پمپاژ صحیح خون قلب می گردد.
انواع اسکولیوز
اسکولیوز براساس علت ایجاد طبقه بندی می شوند به اسکولیوز عصبی عضلانی، همراه تولد و ایدیوپاتیک زمانی می توان آن که اسکولیوز را از نوع ایدیوپاتیک دانست، که سایر علل ایجاد این بیماری رد شده باشند.
اسکولیوز همراه تولد
این بیماری ناشی از ناهنجاری های دوران جنینی و در هر قسمت از ستون فقرات ممکن است رخ دهد آنجایی که در زمان تولد این نوع اسکولیوز در بدن وجود دارد، تشخیص آن در سنین پایین تر ممکن خواهد بود.
اسکولیوز عصبی عضلانی
این نوع اسکولیوز در پی بیماری های عصبی عضلانی ایجاد می شود و معمولاً همراه با فلج مغزی ترومای نخاع دیستروفی عضلانی و غیره ایجاد می شود.
اسکولیوز عصبی عضلانی معمولاً سریعتر از انواع دیگر اسکولیوزها تشخیص داده می شود و با عمل جراحی می توان آن را درمان کرد.
اسکولیوز ایدیوپاتیک
اسکولیوز ایدیوپاتیک عمدتا هنگام بلوغ به وجود می‌آید و در نوجوانان شایع تر است.
چه عواملی خطر بروز اسکولیوز را تشدید می کند؟
به طور کلی عواملی که در بروز انواع اسکولیوز موثر هستند عبارتند از:
سن
علائم و نشانه های بیماری اسکولیوز قبل از بلوغ مشاهده می شوند.
جنسیت
اسکولیوز یک بیماری خاص مختص پسران یا دختران نیست اما به طور میانگین در دختران بیشتر شاهد این بیماری هستیم
سابقه خانوادگی
اسکولیوز در خانواده هایی که سابقه این بیماری را دارند بیشتر دیده می شود. می‌توان گفت که یک بیماری ارثی نیز هست
روش های درمان اسکولیوز
درمان اسکولیوز مسئله ای پیچیده و سخت است. البته برخی از افراد مبتلا به این بیماری به درمان نیاز ندارند و صرفاً مراقبت و توجه می تواند از پیشرفت آن جلوگیری نماید. اما در مواردی نیز روش های درمانی خاصی متناسب با نوع بیماری به فرد پیشنهاد می شود. از جمله روش های درمانی اسکولیوز عبارتند از:
استفاده از کمربند طبی
در صورتی که کودک شما دارای انحراف ستون فقرات می باشد و در سن رشد قرار دارند، پزشک کمربند طبی را توصیه می کند. استفاده از این کمربند موجب درمان اسکولیوز نمی شود. اما از پیشرفت بیماری جلوگیری می کند. این کمربندها باید به طور دائم مورد استفاده قرار گیرند تا تاثیر مثبتی داشته باشند. کودکانی که از این نوع کمربندها استفاده می کنند، کمی فعالیتشان محدود تر می شود. اما برای انجام ورزش یا بازی های فیزیکی می توانند کمربند خود را برای چند ساعت در روز باز کنند.
فیزیوتراپی
یک برنامه ورزشی استاندارد می تواند ماهیچه های بدن انسان را مستحکم نماید. تمرین ورزشی در جلوی آینه می تواند یک برنامه فیزیوتراپی استاندارد محسوب شود. مثلاً افرادی که عادت دارند همواره ستون فقراتشان را در حالت خمیده ببیند، در جلوی آینه می توانند نحوه صحیح نشستن و ایستادن را تمرین کنند و با نگاه کردن در آینه وضعیت درست خود را مشاهده می نمایند.
جراحی
در صورتی که اسکولیوز تشدید یابد، نیاز به جراحی احساس می شود. جراحی برای جلوگیری از شدت خمیدگی ستون فقرات انجام می شود. رایج ترین نوع جراحی نیز پیوند ستون مهره ها می باشد. عمدتاً جراحی برای کودکان انجام نمی شود و تا زمانی که فرد در سن رشد قرار دارد عمل جراحی به تعویق می افتد.
آیا اسکولیوز خطرناک است؟
اسکولیوز چیست؟ اسکولیوز یک نوع انحنای جانبی ستون فقرات است که علت بسیاری از آنها ناشناخته است و به آنها اسکولیوز ایدیوپاتیک گفته می شود.
به طور کلی اسکولیوز خطرناک نیست و در بسیاری از موارد، خفیف بوده و نیاز به درمان ندارد. اما در برخی موارد، اسکولیوز ممکن است باعث شود که ستون فقرات به شدت منحرف شده و فشار روی قفسه سینه، ریه ها، قلب و عصب ها را افزایش دهد. این مسئله ممکن است باعث تنگی نفس، درد پشت، کاهش حرکت، تغییر شکل ظاهری و عوارض جدی دیگر شود.
برای تشخیص اسکولیوز، پزشک معمولاً با بررسی ظاهر بدن، حالت قامت و حرکات ستون فقرات، تشخیص اولیه را صادر میکند. سپس با استفاده از رادیولوژی زاویه انحنای ستون فقرات را اندازه گیری می کند. اگر زاویه منحنای ستون فقرات بین ۱۰ تا ۲۵ درجه باشد، به عنوان اسکولیوز خفیف تلقی می شود. اگر زاویه منحنای ستون فقرات بین ۲۵ تا ۴۵ درجه باشد، به عنوان اسکولیوز متوسط تلقی می شود. اگر زاویه منحنای ستون فقرات بالاتر از ۴۵ درجه باشد، اسکولیوز از نوع شدید خواهد بود.
اسکولیوز چیست؟
چه زمانی برای درمان اسکولیوز باید به پزشک مراجعه کرد؟
برای درمان اسکولیوز، زمان مراجعه به پزشک بستگی به شدت و علت انحنای ستون فقرات دارد. برخی از راهنمایی های کلی برای تعیین زمان مناسب برای مراجعه به پزشک عبارتند از:
اگر شما یا فرزندتان علائم اسکولیوز را دارید، مانند شانه های ناهموار، تیغه شانه های برجسته، لگن های نامتقارن یا خمیدگی پشت، باید به پزشک خود مراجعه کنید و یک معاینه فیزیکی و یک عکسبرداری با اشعه ایکس از ستون فقرات بخواهید.
اگر زاویه منحنای ستون فقرات بین ۱۰ تا ۲۵ درجه باشد، به عنوان اسکولیوز خفیف تلقی می شود و معمولاً نیاز به درمان ندارد. اما باید هر ۴ تا ۶ ماه یکبار به پزشک خود مراجعه کنید و وضعیت ستون فقرات را با عکسبرداری با اشعه ایکس بررسی کنید.
اگر زاویه منحنای ستون فقرات بین ۲۵ تا ۴۵ درجه باشد، به عنوان اسکولیوز متوسط تلقی میشود و ممکن است نیاز به استفاده از کورست یا کمربند داشته باشد. کورست یا کمربند مانع از پیشروی منحنای ستون فقرات می شود و در بعضی موارد ممکن است آن را کم کند. شما باید هر روز چند ساعت کورست یا کمربند خود را بپوشید و هر ۳ تا ۶ ماه یکبار به پزشک خود مراجعه کنید.
اگر زاویه منحنای ستون فقرات بالاتر از ۴۵ درجه باشد، به عنوان اسکولیوز شدید تلقی می شود و ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد. جراحی هدف دارد که منحنای ستون فقرات را کم کرده و جلوگیری از پیشروی آن را بگیرد. جراح با استفاده از پین ها، قطعات فلزی و پل های استخوان صورت می گیرد.
دکتر امیر آقائی اقدم
جراح ومتخصص استخوان، مفاصل و ستون فقرات
فوق تخصص جراحی ستون فقرات
