العربية
فارسی
همه چیز درمورد ارتوپدی
همه چیز درمورد ارتوپدی: ارتوپدی شاخه‌ای از مجموع علم‌های جراحی است که در حیطه سیستم حرکتی بدن فعالیت دارد. سیستم حرکتی بدن تشکیل شده از بخش‌های استخوان‌ها، مفاصل، عضلات و دیگر بافت‌هایی است که در اندام‌های حرکتی وجود دارند. کلمه‌ی ارتوپد یک کلمه یونانی است که اولین بار توسط آقای نیکولاس آندری در سال 1741 میلادی از ترکیب دو لغت ارتو و پدی ساخته شد.
آموزش ارتوپدی
در ایران آموزش ارتوپدی به این صورت است همه‌ی اشخاص که دارای مدرک دکتری پزشکی باشند. می‌توانند با گذراندن دوره شخصی 4 ساله در دانشکده‌های پزشکی مدرک تخصصی ارتوپدی را دریافت نمایند. بعد از گذراندن این دوره چهارساله که به آن دوره رزیدنتی گفته می‌شود، امتحانی به نام بورد تخصصی ارتوپدی از داوطلبان گرفته می‌شود. همه چیز درمورد ارتوپدی!
ارتوپدی در ایران
در ایران رشته ارتوپدی تقریباً رشته جدیدی به شمار می‌رود، قبل از دهه ۴۰ ارتوپدی در ایران وجود نداشت و عمل‌های جراحی استخوان و مفاصل توسط جراحان عمومی انجام می‌شد، سپس از اوایل سال ۱۳۴۵ کم‌کم تعدادی از متخصصان ارتوپدی از سایر کشورها به ایران آمدند و بعدها از سال ۱۳۵۲ تدریس این رشته در دانشگاه‌های ایران شروع شد.
زیرشاخه‌های ارتوپدی
به دلیل گسترش علوم مختلف در پزشکی ارتوپدی به یک سری زیر شاخه‌هایی تقسیم شده است. معمولا هریک از متخصصان در ارتوپدی فعالیت کار خود را در یکی از این زیر شاخه‌ها محدود می‌کنند. مهمترین این زیرشاخه‌ها عبارتند از جراحی دست، جراحی شانه و آرنج، جراحی ستون مهره، جراحی لگن و مفصل پا، جراحی زانو، جراحی ارتوپدی کودکان، جراحی تومورهای سیستم حرکتی، جراحی تروما و آسیب‌های اسکلتی، جراحی آسیب‌های بدنی.
عمل‌های جراحی مربوط به ارتوپدی
متخصصان ارتوپدی درمان‌ها و روش‌های مختلفی را برای بهبود بیماران استفاده می‌کنند که رایج ترین آنها شامل مواردی مثل جااندازی شکستگی‌ها به صورت بسته به کمک عمل جراحی، عمل جراحی تعویض مفصل آرتروسکوپی مفصلی استئوتومی استخوان‌ها و تصحیح و تغییر شکل آنها پیوند استخوان، ترمیم عصب ،ترمیم یا حابجا کردن تاندون‌ها و … اشاره کرد.
متخصص ارتوپدی
متخصص ارتوپدی که به آن متخصص استخوان و مفاصل و پا یا جراحی استخوان مفاصل سر گفته می‌شود وظیفه دارد که با کمک روش‌های درمانی یا جراحی و بدون جراحی به تشخیص و درمان مشکلات و اختلالات سیستم حرکتی بدن اقدام نماید، معمولا رایج‌ترین آسیب‌ها و مشکلاتی که رفع آنها برعهده متخصص ارتوپدی است، شامل مواردی مثل انواع آسیب‌های استخوان و مفاصل در اثر ضربه‌هایی مثل شکستگی، در رفتگی، رگ به رگ شدن و …. آسیب‌های ورزشی، خراب شدن مفصل‌های بدن مثل آرتروز و ساییدگی، عفونت اندام‌ها، تومورهای استخوان‌ها و بافت‌های بدن، بیماری‌های مادرزادی اندام‌ها و … می‌باشد.
نحوه درمان توسط ارتوپدی
اکثر بیماران با یک علامت شایع که درد می‌باشد به پزشک مراجعه می‌کنند، متخصص ارتوپد وظیفه دارد که در ابتدا تشخیص دهد چه بیماری عامل ایجاد درد شده است که برای این تشخیص می‌تواند از روش‌هایی مثل صحبت کردن با بیمار بررسی سابقه پزشکی، عکس برداری و آزمایش‌های خاص استفاده کند و بعد از تشخیص بیماری لازم است فرآیند درمان را آغاز کند.
حیطه کار ارتوپدی در چه زمینه‌هایی است؟
حیطه کاری متخصصان ارتوپدی بسیار وسیع است، از جمله وظایف متخصصان ارتوپدی می‌توان به مواردی مثل درمان آسیب‌های ورزشی، درمان قطع عضو در بعضی موارد خاص، درمان پیوند استخوان‌ها و غضروف مفصلی، درمان رگ به رگ شدن‌ها و کشیدگی و پارگی رباط‌ها، درمان شکستگی‌ها و در رفتگی‌های اندام‌ها و فقرات، درمان بیماری‌های مفاصل و بیماری‌های روماتیسمی، درمان مشکلات و بیماری‌های روماتیسمال اشاره کرد.
انواع تخصص‌های ارتوپدی
جراح دست: از جمله مهمترین بیماری‌هایی که بیماران به علت آن به جراحان ارتوپدی دست مراجعه می‌کنند، شامل مواردی مثل درد مچ دست، سندروم تونل کارپال، آسیب‌های ورزشی دست، بریدگی انگشتان و دست و غیره اشاره کرد.
جراح شانه: متخصصان ارتوپدی این رشته به درمان و جراحی اختلافات و مشکلاتی مثل آرتروز شانه، دررفتگی شانه، سندروم گیر کردن تاندون‌های کلاهک چرخنده، سندروم شان‌ای دستی و غیره اشاره کرد.
جراح ستون فقرات: جراحان ارتوپدی در این رشته به درمان بیماری‌ها و اختلالات مربوط به ستون فقرات خواهند پرداخت، برخی از مهمترین آسیب‌ها و بیماری‌ها در این زمینه شامل مواردی مثل آسیب‌های نخاعی، تنگی کانال نخاع، شکستگی‌ها و در رفتگی‌های ستون فقرات، افزایش قوس کمر، دنده گردنی، فتق دیسک بین مهره‌ای و غیره اشاره کرد.
جراح لگن و مفصل ران: جراحان ارتوپدی در این رشته به درمان بیماری‌هایی مثل آرتروز مفصل ران، اتوپلویس، نکروز، آواسکولار آرتریت روماتوئید مفصل ران و غیره اشاره کرد.
جراح زانو: زانو بزرگترین مفصل بدن است و جراحی آن توسط جراحان ارتوپدی انجام می‌شود، از جمله بیماری‌های زانو که ممکن است منجر به انجام جراحی توسط پزشک ارتوپد شود می‌توان به مواردی مثل پارگی رباط‌های داخلی، ضایعات مینسیک، در رفتگی مکرر کشکک، کیست بیکر، استئوکندریت جدا شونده و غیره اشاره کرد.
جراح پا: از جمله اختلالات و بیماری‌هایی که ممکن است برای پا وجود داشته باشد که باعث شود نیاز به جراحی ارتوپدی وجود داشته باشد، شامل مواردی مثل شکستگی‌های پا، آرتروز یا ساییدگی مفصل پا، فرو رفتن ناخن پا در انگشت، قوز پشت پا، اختلالات ناشی از مشکلات عصبی و بیماری‌های زخم دیابتی و غیره اشاره کرد.
چه زمانی باید به دکتر ارتوپد مراجعه کنیم؟
حالا که با تخصص ارتوپدی آشنا شدید، لازم است بدانید که در چه شرایطی باید به یک پزشک متخصص ارتوپدی مراجعه کنید. اگر به دلیل تصادف یا حوادث دیگر دچار آسیب های استخوانی یا مفصلی شده اید، نیاز به کمک یک ارتوپد خواهید داشت.
علاوه براین، برخی افراد با وجود فعالیت بدنی کم، به دلیل عادت های نادرست نشستن یا خوابیدن ممکن است دچار مشکلاتی مانند ساییدگی یا پارگی بافت های عضلانی شوند.
نشستن طولانی مدت پشت کامپیوتر، انجام کارهای تکراری مانند تایپ، بلند کردن اجسام سنگین و عدم استراحت کافی از جمله عواملی هستند که می توانند بر سلامت سیستم عضلانی-اسکلتی تأثیر بگذارند و در حوزه تخصصی ارتوپدی قرار دارند.
آیا جراح ارتوپدی همان پزشک متخصص ارتوپد است؟
دردهای عضلانی و اسکلتی یکی از اصلی ترین دلایل مراجعه به متخصصین ارتوپدی به شمار می آید. هر دو جراح ارتوپد و پزشک متخصص ارتوپد در تشخیص و درمان مشکلات مربوط به سیستم اسکلتی-عضلانی فعالیت می کنند. اما چه تفاوتی بین این دو وجود دارد؟
جراح ارتوپد به عنوان یک زیرمجموعه از پزشکان ارتوپدی، قادر است تمامی وظایف یک پزشک متخصص ارتوپد را انجام دهد، اما برعکس این قضیه صدق نمی کند. جراحان ارتوپدی ابتدا سعی می کنند با روش های غیرجراحی، مانند تجویز دارو یا توانبخشی، مشکلات را درمان کنند.
در صورتی که این روش ها موثر واقع نشوند، آن ها تخصص لازم برای انجام جراحی به منظور ترمیم آسیب ها یا اصلاح بیماری ها را نیز دارند.
بنابراین، در حالی که همه جراحان ارتوپدی متخصص هستند، تمامی پزشکان متخصص ارتوپد لزوما جراحی نمی کنند.
روش های درمانی دکتر متخصص ارتوپدی
همه چیز درمورد ارتوپدی ، دردهای عضلانی-اسکلتی معمولا به آرامی آغاز می شوند و روند درمان آن ها ممکن است زمان بر باشد. اگر به دنبال اطلاعاتی درباره روش های درمانی پزشکان ارتوپدی هستید، باید بدانید که آن ها معمولا از ترکیب چندین روش برای کاهش درد و بهبود وضعیت بیمار استفاده می کنند. در ادامه، به برخی از این روش ها اشاره می کنیم:
- پزشکان معمولاً از داروهای مسکن و ضدالتهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) برای کاهش درد و التهاب استفاده می کنند.
- ارائه برنامه های تمرینی مناسب که بیمار بتواند در خانه انجام دهد، به تقویت عضلات و بهبود دامنه حرکتی کمک می کند.
- فیزیوتراپیست ها با استفاده از تکنیک های مختلف، به بیماران کمک می کنند تا بهبود یابند و عملکرد حرکتی خود را بازیابند.
- استفاده از وسایل کمکی مانند عصا، واکر یا بریس ها می تواند به بیماران در بهبود حرکت و کاهش فشار بر روی نواحی آسیب دیده کمک کند.
- در مواردی که درمان‌های غیرجراحی موثر واقع نشوند، جراحی ممکن است گزینه ای لازم باشد. این می تواند شامل ترمیم آسیب ها، اصلاح ناهنجاری ها یا جایگزینی مفاصل باشد.
دکتر امیر آقائی اقدم
جراح ومتخصص استخوان، مفاصل و ستون فقرات
فوق تخصص جراحی ستون فقرات
بدون دیدگاه