قوز کمر و پشت

قوز کمر و پشت

قوز کمر و پشت با نام کیفوز نیز شناخته می‌شود این مشکل در واقع عارضه‌ای است که در آن ستون فقرات در ناحیه فوقانی کمر انحنای بیش از حد دارد. افرادی که این عارضه را داشته باشند در بخش شانه حالت گوی مانندی شکل می‌گیرد. این عارضه باعث ایجاد فشار در ناحیه ستون فقرات می‌شود.

این مشکل ممکن است بر روی تنفس تاثیر بگذارد و همینطور ممکن است باعث کمردرد شود. همینطور گودی کمر به وجود می‌آورد و ظاهری نامناسب برای شخص به وجود خواهد آورد. همینطور اگر این عارضه درمان نشود می‌تواند برروی اشتها نیز تاثیر بگذارد و حتی سبب ایجاد درد در ناحیه‌ی گردن شود.

قوز کمر و پشت می‌تواند در تمام سنین اتفاق بیفتد اما بیشتر در بین افراد کهنسالان دیده می‌شود. اگر این عارضه بسیار حاد باشد می‌تواند عوارض جبران ناپذیری را به وجود بیاورد. برای درمان این مشکل باید عواملی از جمله سن و علت آن، بررسی شود. قوز کمر در بین نوزادان دیده نمی‌شود زیرا بدن آنها به اندازه کافی انعطاف لازم را دارد.

 عوامل مهمی که می‌تواند باعث ایجاد قوز کمر و پشت شود:

این عارضه بیشتر در سنین کهنسالی رخ می‌دهد که البته اگر افراد بتوانند در این سنین نکاتی را رعایت کنند قوز کمر را تجربه نخواهند کرد. در بین نوجوانان و جوانان بد نشستن از مهم‌ترین دلایل قوز کمر است، خصوصا اگر دارای شغلی باشید که همواره نشسته‌اید. آسیب و شکستگی در ناحیه‌ی کمر و ستون فقرات می‌تواند باعث شود این بخش به حالت اولیه باز نگردد. انجام ورزش‌های سنگین و حرکت‌های غیر استاندارد از موارد دیگر ابتلا به این عارضه هستند.

قوز کمر و پشت قابل درمان است و می‌توان با انجام حرکاتی که توسط پزشک تجویز می‌شود آن را درمان کرد. همینطور می‌توان با استفاده از گن‌های مخصوص و قوزبند این عارضه را درمان کرد. درصورتی که قوز کمر با این راه‌ها قابل درمان نباشد و از نظر زیبایی، ظاهر شخص را تحت تاثیر قرار دهد با انجام جراحی می‌توان آن را درمان کرد.

انواع قوز

به طور کلی سه نوع قوز به صورت غیرطبیعی در بدن ایجاد می شوند که عبارتند از:

قوز وضعیتی

این نوع قوز در شرایطی به وجود می آید که رباط های پشت بدن و عضله ها ضعیف شده باشند. و یا حالت اندامی نامناسبی در بدن ایجاد شده باشد. از عوامل ایجاد این نوع قوز، حالت نشستن نامناسب، حمل کیف های سنگین و خراج شدن مهره های گردن از حالت طبیعی شان است.

قوز همراه تولد

این قوز باعث می شود که در ساختار مهره و دیسک اختلال ایجاد شود. به این صورت که ستون فقرات به شکل رو به جلو رشد می کند. میزان شیوع قوز همراه تولد نسبت به انواع دیگر قوزها بسیار کمتر است. و در هفته های اول زندگی جنینی و بر اثر خطای ژنتیکی رخ می دهد.

قوز شوئرمن

قوز شوئرمن در نتیجه بدشکل گرفتن ساختار مهره ها ایجاد می شود به این صورت که قسمت های پیشین مهره ها از قسمت های عقبی مهرها آهسته تر رشد می کند. این قوز که بیشترین شیوع را در بخش مهره های گردنی دارد در نتیجه رشد ناهمانگ مهرها ها ایجاد می شود در تصاویر پرتونگاری بیماران مبتلا به این نوع قوز دست‌کم سه جسم مهره‌ای مثلثی شکل دیده می‌شود. نخستین نشانه‌ ها در دوران نوجوانی دیده می‌ شود و این نوع قوز در پسران شایع ‌تر از دختران است.

علائم و نشانه های وجود قوز

یکی از واضح ترین راه تشخیص قوز کمر و پشت، گردی و برآمدگی پشت می باشد. قوز بیش از حد باعث جلوتر رفتن سر و گردن می شود. علاوه بر این موارد علائم دیگری نیز وجود دارند که در اینجا به چند مورد از آن اشاره می کنیم:

سفت شدن عضلات همسترینگ

ایجاد مشکلات تنفسی و احساس درد در قفسه سینه

جلو رفتن بیش از حد سر و گردن

تفاوت در ارتفاع شانه و بالا و پایین بودن آن ها

احساس درد در کمر و پشت

گرفتگی بیش از حد ستون فقرات

قسمت فوقانی پشت بدن در هنگام به جلو خم شدن بلندتر از حالت طبیعی به نظر می رسد.

علائم قوز کمر ممکن است مشابه علائم سایر بیماری های ستون فقرات باشد. یا در نتیجه عفونت و آسیب به وجود آیند. در این صورت نمی توان به طور قطع با دیدن این علائم گفت فرد دچار قوز است. چنانچه در خصوص احتمال ابتلا به بیماری ستون فقرات نگران هستید، حتماً با پزشک معالج خود مشورت کنید. دکتر امیر آقایی اقدم جراح و متخصص استخوان، مفاصل و ستون فقرات از بهترین و سرشناس ترین پزشکان ایران هستند.

برای درمان قوز کمر نزد چه دکتری باید رفت؟

بهترین دکتر جهت درمان قوز کمر، متخصص جراحی ستون فقرات می باشد. کسانی که مبتلا به این بیماری هستند، لازم است حتما جهت درمان به متخصص مراجعه کنند. پزشک متخصص نیز با انجام معاینات فیزیکی و ارائه تست های مختلف می ‌تواند میزان حاد بودن بیماری و مطابق با آن نوع درمان خاصی را پیش بینی کند. جهت انجام معاینه فیزیکی، بیمار باید به سمت جلو خم شود و پزشک با استفاده از دستگاه های مخصوص اقدام به اندازه گیری میزان حرکت مفصل ها نماید. بر این اساس می تواند میزان شدت بیماری را تشخیص دهد و انحراف ستون فقرات را درمان کند.

تمرینات موثر جهت رفع قوز کمر

گاهی اوقات قوز کمر به اندازه‌ ای حاد نیست که نیاز به درمان داشته باشد. در این صورت می توانید با یک تمرین یک هفته ای اقدام به رفع قوز کمر نمایید. این حرکات و تمرینات عبارتند از:

حالت خوش آمد گویی

برای انجام این تمرین باید کف دست هایتان را در پشت سر خود قرار دهید تا شانه هایتان به هم نزدیک تر شود. این حرکت را به مدت ۱۰ ثانیه هر روز انجام دهید.

حالت چرخشی

یکی دیگر از حرکاتی که می تواند به رفع قوز کمر کمک کند، حرکت چرخشی است. به این صورت که روی یک صندلی بنشینید و دستانتان را پشت گردن خود قرار دهید. قسمت بالا تنه خود را به مدت 5 ثانیه به طرف راست و 5 ثانیه به طرف چپ بچرخانید.

 حالت قفل دست ها

جهت انجام این حرکت باید دست های خود را در پشت کمر خود قفل کنید. به این صورت که یک دست را از پشت کمر و یک دست را از بالای شانه خود رد نموده و به حالت قفل آنها را با یکدیگر درگیر نمایید. به مدت 5 ثانیه در این حالت بمانید و دوباره دستانتان را عوض کنید.

حالت ایستاده

جهت انجام این حرکت لازم است به صورت ایستاده به یک دیوار صاف تکیه دهید و چندین بار به صورت مداوم نفس عمیق بکشید.

چگونگی از بین بردن قوز کمر

درمان قوز کمر و پشت بسته به میزان شدت بیماری و پزشک متخصص شما متفاوت است. اولین روش جهت درمان قوز کمر انجام حرکات اصلاحی می باشد. در صورتی که با استفاده از تمرینات و حرکات درمانی نتوانید مشکل را رفع کنید، لازم است به پزشک متخصص جراحی ستون فقرات مراجعه کنید. دکتر امیر آقایی اقدم یکی از بهترین جراحان مفاصل و ستون فقرات در ایران است که مهارت و تجربه بالایی در درمان بیماری های مفاصل از جمله قوز کمر و پشت دارد. و درصد رضایت بالایی از بیماران را کسب نموده است.

روش های تشخیص قوز کمر و پشت  

پزشک معالج شما با توجه به علائمی که دارید و بررسی سوابق بیماری خانوادگی، می تواند نوع قوز در پشت و کمر شما را تشخیص دهد. همچنین در صورت نیاز می تواند از روش های زیر جهت تشخیص این بیماری استفاده کند.

معاینه فیزیکی

پزشک با معاینه فیزیکی و بررسی ستون فقرات شما می تواند هر گونه ناهنجاری را تشخیص دهد. ایجاد فشار در نواحی همسترینگ یا ستون فقرات که نسبت به فشار حساس هستند، تشخیص نوع قوز را ممکن می کند. قوز کمر به سادگی از ناحیه پهلو مشخص است و زمانی که بیمار به جلو خم شود، ناهنجاری در قسمت کمر مشخص می شود.

در برخی موارد ممکن است پزشک معالج شما شما بخواهد که از ناحیه کمر به سمت جلو خم شوید تا بتواند برآمدگی ها یا زاویه ستون فقرات را تشخیص دهد. امکان تشخیص کیفوز توراکولومبار نیز از همین طریق امکان پذیر است. در صورتی که به کیفوز یا قوز ستون فقرات مبتلا باشید، امکان حرکت به سمت جلو عقب و پهلو برایتان سخت خواهد بود.

تصویربرداری

پزشکی از طریق تصویربرداری ستون فقرات شما انجام میده دهد می تواند نمای داخلی پشت و پهلوی شما را مشاهده کند از جمله تصویر برداری هایی که جهت تشخیص میزان انحنای ستون فقرات خط استفاده می شود عبارتند از:

 سی تی اسکن

این نوع تصویربرداری تصاویر جزئی تری را از ناحیه ستون فقرات ارائه می کند. و برای اطمینان پزشک از وجود قوز در ستون فقرات انجام می شود.

ام آر آی

در صورتی که پزشک معالج شما به وجود مشکلاتی در نواحی عصبی شک کند، دستور به عکسبرداری از طریق ام آر آی را می دهد. تصاویر دریافتی از این طریق بسیار دقیق می باشند و تمامی قسمت های ستون فقرات و همچنین وجود تومور یا عفونت در آن به طور دقیق مشخص است.

 معاینه سیستم عصبی

یکی دیگر از روش های تشخیص قوز کمر و پشت معاینه سیستم عصبی شما توسط پزشک است. سیستم عصبی شامل عصب هایی است که به صورت ریشه های درخت در بدن انسان وجود دارد. این عصب ها پیام هایی را به مغز منتقل می کند. همچنین پیام هایی که از مغز دریافت می شود را به سایر نواحی انتقال می دهد. در مواردی که بی حسی و یا ضعف عضلانی داشته باشید، پزشک این آزمایش را تجویز می کند. معاینه سیستم عصبی هیچ نوع دردی ندارد و تنها عملکرد عصب ها را بررسی می کند.

درمان قوز کمر و پشت

روش های درمانی مختلفی برای رفع قوز کمر و پشت وجود دارد که بسته به سن بیمار، مقدار انحنای کمر، علائم بیمار و علت ایجاد قوز متفاوت است. به بیماران توصیه می شود که هر زمان متوجه این اختلال در بدن خود شدند، سریعا به درمان روی آورند زیرا روش های درمانی در ابتدای بیماری بسیاری راحتتر و نتیجه بخش تر خواهد بود. در ادامه انواع روش های درمانی قوز کمر و پشت را بیان می کنیم:

بریس

قوزبند طبی یا بریس یکی از روش های ابتدایی درمان می باشد که در مواردی که قوز کمر در حال پیشرفت است، استفاده می شود. البته این روش درمانی برای بیمارانی استفاده می شود که در سن رشد هستند. و برای میانسالان اثربخش نخواهد بود. بریس ها به صورت سفارشی مناسب بدن و اندام بیمار ساخته می شود و در زیر لباس قرار می گیرد.

فیزیوتراپی

در فیزیوتراپی سعی می شود بدن انعطاف پذیری خوبی به دست آورد و دامنه حرکتی ستون فقرات افزایش یابد. روش های فیزیوتراپی و بریس معمولا مکمل یکدیگرند و در کنار هم استفاده می شوند. در فیزیوتراپی هدف، انعطاف پذیری عضلات کمر و زردپی و افزایش قدرت عضلات و اندام حرکتی است.

دارودرمانی

قوز کمر گاهی با درد همراه است. که در این شرایط لازم است از داروهای مسکن برای کنترل درد استفاده شود. معمولا پزشک متخصص شما در ابتدا از داروهایی با دوز پایین تر شروع می کند و رفته رفته دوز دارو را بالا می برد.

عمل جراحی

معمولا اگر این بیماری زود تشخیص داده شود، به جراحی نیاز پیدا نمی کند. اما در مواردی شاهد هستیم که قوز کمر در حال پیشرفت است و با هیچ روش درمانی کنترل نمی شود. البته عمل جراحی نیز خود شرایطی دارد به طور مثال برای کسانی پیشنهاد می شود که انحنای ستون فقرات آن ها بیشتر از 80 تا 90 درجه باشد. اگر قوز در ناحیه میانی یا پایین کمر ایجاد شود، عمل جراحی برای بیمارانی توصیه می شود که قوز کمر آن ها 60 تا 70 درجه باشد. علاوه بر این عمل جراحی یک انتخاب برای بیمارانی است که به خاطر درد کمر دچار ناتوانی شده اند یا قوز کمر آن ها باعث وارد شدن فشار به کانال نخاعی یا اعصاب موجود در این ناحیه از بدن شده باشد.

دکتر امیر آقایی اقدم جراح و متخصص استخوان، مفاصل و ستون فقرات از بهترین و سرشناس ترین پزشکان فوق تخصص جراحی ستون فقرات هستند که رضایت حداکثری بیماران را در رزومه کاری خود دارند.

 درمان قوز کمر در نوجوانان

قوز کمر و پشت یا کیفوز، یک انحنای غیرطبیعی در ستون فقرات است که می تواند در نوجوانان به دلیل وضعیت نامناسب بدن، رشد سریع یا عوامل ژنتیکی ایجاد شود. درمان قوز کمر و پشت در نوجوانان به شدت و علت آن بستگی دارد و می تواند شامل روش های غیرجراحی و جراحی باشد.

فیزیوتراپی

تمرینات فیزیوتراپی می تواند به تقویت عضلات پشت و بهبود وضعیت بدن کمک کند. این تمرینات شامل کشش و تقویت عضلات شکم و پشت است.

بریس (Brace)

استفاده از بریس می تواند به اصلاح انحنای ستون فقرات کمک کند. این وسیله به ویژه برای نوجوانانی که هنوز در حال رشد هستند، مفید است.

تمرینات ورزشی

تمرینات ورزشی منظم می تواند به بهبود وضعیت بدن و کاهش علائم قوز کمر و پشت کمک کند. این تمرینات شامل یوگا، پیلاتس و تمرینات تقویتی است.

اصلاح وضعیت بدن

آموزش نوجوانان به نشستن و ایستادن صحیح می تواند به پیشگیری و درمان قوز کمر و پشت کمک کند. استفاده از میز و صندلی های ارگونومیک نیز مفید است.

جراحی

در موارد شدیدتر که روش های غیرجراحی مؤثر نیستند، ممکن است نیاز به جراحی باشد. جراحی معمولاً برای اصلاح انحنای شدید و کاهش درد و مشکلات تنفسی انجام می شود. این روش ها شامل فیوژن ستون فقرات و استفاده از میله های فلزی برای تثبیت ستون فقرات است.

مراقبت های پس از درمان

پس از درمان، مراقبت های پس از عمل بسیار مهم است. این مراقبت ها شامل ادامه تمرینات فیزیوتراپی، استفاده از بریس در صورت نیاز و پیگیری منظم با پزشک است. همچنین، نوجوانان باید به وضعیت بدن خود توجه کنند و از نشستن و ایستادن نادرست پرهیز کنند.

عوارض قوز کمر

قوز کمر و پشت یا کیفوز، می تواند عوارض متعددی را به همراه داشته باشد که بر کیفیت زندگی فرد تأثیر می گذارد. در اینجا به برخی از مهم ترین عوارض قوز کمر و پشت اشاره می کنیم:

• یکی از شایعترین عوارض قوز کمر و پشت، کمردرد مزمن است. این درد می تواند ناشی از فشار اضافی بر روی عضلات و مهره های ستون فقرات باشد.
• انحنای غیرطبیعی ستون فقرات می تواند باعث گرفتگی و اسپاسم عضلات پشت شود که این وضعیت میتواند دردناک و محدودکننده باشد.
• در موارد شدیدتر، قوز کمر و پشت می تواند به ریه ها فشار وارد کند و باعث مشکلات تنفسی شود. این وضعیت به ویژه در هنگام فعالیت های فیزیکی مشهود است.
• افراد مبتلا به قوز کمر و پشت ممکن است به دلیل تلاش بیشتر برای حفظ تعادل و وضعیت بدن، احساس خستگی بیشتری کنند.
• انحنای غیرطبیعی ستون فقرات میتواند باعث محدودیت در حرکت و انعطاف پذیری شود.
• قوز کمر و پشت می تواند باعث تغییرات ظاهری مانند خمیدگی بدن و افتادگی شانه ها شود.
• در برخی موارد، انحنای شدید ستون فقرات می تواند به دستگاه گوارش فشار وارد کند.

روشهای پیشگیری از قوز کمر و پشت

پیشگیری از برخی انواع قوز کمر ممکن نیست، اما با رعایت نکات زیر می توانید از پیشرفت کیفوز وضعیتی جلوگیری کرده یا آن را کاهش دهید:

• حفظ وزن مناسب: اضافه وزن فشار زیادی بر مفاصل، ماهیچه ها و تاندون های ستون فقرات وارد می کند. اگر وزنتان بالاست، با پزشک خود درباره روشهای کاهش وزن مشورت کنید.
• فعالیت بدنی و اصلاح وضعیت: همواره وضعیت بدنی خود را بررسی و در صورت نیاز اصلاح کنید. اگر عادت به خم شدن یا قوز کردن دارید، هرچند دقیقه یکبار وضعیت کمرتان را بررسی و اصلاح کنید. هنگام نشستن یا ایستادن، شانه هایتان را به سمت پایین و عقب ببرید تا همراستا با ستون فقرات قرار بگیرند.
• تنظیم فضای کار: فضای کار خود را به نحوی تنظیم کنید که بدن در وضعیت مناسبی قرار بگیرد. مثلاً اگر برای کار با کامپیوتر قوز می کنید، نمایشگر را بالاتر ببرید.
• انتخاب صندلی مناسب: در دفتر کار خود از صندلی با ارتفاع مناسب استفاده کنید که به شما امکان دهد هر دو پا را صاف روی زمین قرار دهید و زانوها در زاویه قائمه باشند.
• مشاوره با پزشک درباره داروها: از پزشک خود درباره داروهایی که تراکم استخوان را کاهش میدهند (مانند استروئیدها و داروهای ضدافسردگی) سوال کنید و در صورت تایید پزشک، مصرف آنها را قطع کرده و داروهای دیگری را جایگزین کنید.
• ترک سیگار: نیکوتین موجود در سیگار کلسیم را از استخوانها خارج می کند و خطر قوز کمر را افزایش می دهد.
• کاهش مصرف الکل: مصرف زیاد الکل تعادل کلسیم بدن را بر هم می زند و بر هورمونها و ویتامین های مؤثر در ساخت استخوان های سالم تأثیر منفی می گذارد. بهتر است مصرف الکل را ترک کنید.
• کاهش مصرف قهوه: برخی تحقیقات نشان داده اند که مصرف قهوه ممکن است باعث ضعیف شدن استخوانها شود. به جای قهوه، از نوشیدنی های سرشار از کلسیم مانند شیر استفاده کنید.

آیا امکان دارد قوز کمر دوباره برگردد؟

بله، امکان بازگشت قوز کمر وجود دارد. این مسئله به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله نوع قوز کمر، شدت آن، و رعایت نکات پیشگیرانه پس از درمان. برای مثال، اگر قوز کمر ناشی از وضعیت نامناسب بدن باشد و فرد پس از درمان همچنان به عادات نادرست خود ادامه دهد، احتمال بازگشت قوز کمر بیشتر است. همچنین، در مواردی که قوز کمر به دلیل مشکلات ساختاری یا بیماری های زمینه ای ایجاد شده باشد، نیاز به پیگیری و مراقبت مداوم وجود دارد. انجام تمرینات اصلاحی، حفظ وزن مناسب، و رعایت توصیه های پزشک می تواند به کاهش احتمال بازگشت قوز کمر کمک کند.

دکتر امیر آقائی اقدم
جراح ومتخصص استخوان، مفاصل و ستون فقرات 
فوق تخصص جراحی ستون فقرات